Luật Đất đai mới quy định rõ các trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất không có giấy tờ sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Sáng 19/2, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Luật Đất đai 2024.
Luật Đất đai mới đã chia các nhóm được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với đất không có giấy tờ thành 3 nhóm.
Những nhóm này gồm: Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp; hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là không có tranh chấp.
Điểm chung của cả 3 nhóm trên là đều phải được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận là đất không có tranh chấp, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất sai thẩm quyền, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất và tùy vào từng nhóm sẽ có những quy định cụ thể về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Về thời điểm công nhận quyền sử dụng đất đối với đất không giấy tờ đang được cá nhân, hộ gia đình sử dụng ổn định, theo Luật mới, sẽ được kéo dài thêm 10 năm so với quy định cũ.
Bên cạnh đó, Luật cũng quy định hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp, đã sử dụng làm đất ở, đất phi nông nghiệp trước ngày 1/7/2014 mà không có các giấy tờ quy định, có đăng ký hộ khẩu thường trú tại địa phương, thuộc vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Ngoài ra, các hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp, sẽ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng, nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định.
Thời hạn sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất tính từ ngày được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Với diện tích đất nông nghiệp còn lại (nếu có) phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.
Làm rõ thêm các quy định này, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho biết quá trình cấp sổ đỏ, nhất là các trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng, việc căn cứ thực tế sử dụng đất, lịch sử quản lý đất đai là điều hết sức quan trọng.
Theo ông, chỉ có cán bộ trực tiếp gắn bó với người dân, trực tiếp nắm quỹ đất ở địa phương, trực tiếp quản lý di biến động của đất đai trong suốt quá trình lịch sử sử dụng đất đai, mới nắm rõ được việc này.
Thứ trưởng Lê Minh Ngân nhấn mạnh điều kiện “phải đảm bảo đất không có tranh chấp mới sử dụng ổn định”.
Xét về yếu tố pháp luật, ông Ngân nhấn mạnh đất phải không có tranh chấp và được UBND cấp xã xác nhận.
Trong nghị định hướng dẫn sẽ ban hành, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết dự kiến đưa vào trình tự, thủ tục cấp sổ đỏ trong trường hợp này, để hạn chế tối đa việc gây khó khăn, phiền hà cho người dân.
Ngoài ra, ông cho rằng người dân cần có ý thức đảm bảo việc đề xuất cấp sổ đỏ đúng pháp luật, không để xảy ra mâu thuẫn xã hội trong quá trình thực hiện chính sách.
“Đây là chính sách rất tốt vừa kế thừa của các Luật Đất đai trước đây và căn cứ vào thực tiễn hiện nay. Chúng tôi sẽ cố gắng hoàn thiện các chính sách dưới luật, đồng thời, với trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước ở Trung ương, sẽ phối hợp với các cơ quan có liên quan để giám sát việc thực thi tốt chính sách”, ông Ngân nói.
Luật Đất đai gồm 16 chương, 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180/212 điều của Luật Đất đai năm 2013 và bổ sung mới 78 điều, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025.
