Đại biểu Trần Kim Yến nêu thực tế thu nhập bình quân của người lao động chỉ 7-10 triệu đồng mỗi tháng, không đủ trang trải cuộc sống và chi phí nuôi con.
“Đây có phải nguyên nhân của hiện tượng sợ sinh hay không?”, bà đặt câu hỏi tại phiên họp tổ ở Quốc hội về tình hình phát triển kinh tế xã hội, sáng 23/5.
Nữ đại biểu bày tỏ lo lắng khi hiện nay có trào lưu người trẻ không lập gia đình, hoặc lập gia đình rồi không sinh con, thậm chí nuôi thú cưng để tìm niềm vui trong cuộc sống. Đây là thực trạng đáng báo động khi Việt Nam đang già hóa dân số rất nhanh. Bà đề nghị Chính phủ có báo cáo tổng thể và xây dựng ngay chính sách để ứng phó tình trạng già hóa dân số.
Bà Trần Kim Yến. Ảnh: Media Quốc hội
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân cũng lo ngại khi tỷ suất sinh của phụ nữ Việt Nam liên tục giảm. Đây là dấu hiệu mà các nhà lãnh đạo phải “cực kỳ tỉnh táo”, bởi kinh nghiệm của các nước cho thấy mức sinh giảm xuống dưới 2 con/phụ nữ sẽ không tăng lên nữa.
Đơn cử Hàn Quốc 15 năm qua bất thành trong việc nâng mức sinh khiến dân số già đi nhanh chóng và phải chuyển hướng sang lao động nhập cư. Họ sau đó từng tuyên bố “không có người nhập cư thì Hàn Quốc không có tương lai”.
Theo ông Nhân, tỷ suất sinh thấp sẽ là “một nguy cơ” bên cạnh bốn nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra như tụt hậu về kinh tế, sai lầm đường lối, tham nhũng quan liêu, diễn biến hòa bình. “Nguy cơ ở đây là thiếu hụt về lao động, dân số thiếu bền vững và chỉ 18 năm sau sẽ tá hỏa vì thiếu lao động”, ông nói.
Đại biểu Nguyễn Thiện Nhân. Ảnh: Media Quốc hội
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Quản lý an toàn thực phẩm TP HCM, cho rằng trước đây quy định người dân sinh đủ hai con là phù hợp. Tuy nhiên, trước nguy cơ già hóa dân số, không có lao động thay thế thì phải xem xét lại chính sách này.
Theo bà, trong những điều đảng viên không được làm còn quy định “không được vi phạm chính sách dân số”. Trên cương vị đứng đầu cơ quan, bà từng phải xem xét kỷ luật đảng viên sinh con thứ ba và cả đơn vị bị xem xét thi đua. “Chúng ta phải có giải pháp mới phù hợp hơn”, bà Lan nói.
Tổng tỷ suất sinh năm 2023 Việt Nam là 1,95 con/phụ nữ, giảm so với năm 2022 (2,01 con) và dưới mức sinh thay thế 2,1 con. Cục Dân số, Bộ Y tế đánh giá giảm sinh là xu hướng toàn cầu nhưng Việt Nam “nhanh hơn thế giới và ngày càng rõ nét”.
Hai khu vực báo động là Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, mức sinh tiếp tục xuống sâu (khoảng 1,5 con/phụ nữ). Hiện chỉ có trung du miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ mức sinh cao.
